"Πάμε δημοσιογραφία;"

Πρωτάκουστο, ανήκουστο, έξω από κάθε ηθική και δεοντολογία.. ή αλλιώς όλοι το΄χαν τούμπανο και μεις κρυφό καμάρι.

Δημοσιογράφοι ενημερωθήκαμε αυτές τις ΄μέρες, αρχικά από ένα δημοσίευμα της Ελευθεροτυπίας και εν συνεχεία από άλλα μέσα μαζικής ενημέρωσης, δούλευαν, όχι κάνοντας ρεπορτάζ για τον ΟΠΑΠ, αλλά αμειβόμενοι απ΄τον οργανισμό, παρέχοντας του πληροφορίες για τον στοιχηματισμό προκειμένου να συμπληρώσουν το εισόδημα τους.

Εκτός από την παράλληλη ενασχόλησή τους σε άλλα μέσα μαζικής ενημέρωσης και την κάλυψη του συστημικού αθλητικού ρεπορτάζ, του υπουργείου αθλητισμού, της ΕΠΟ, της αθλητικής δικαιοσύνης και της Σούπερλιγκας, συγχρόνως μετείχαν συμβουλευτικά δίνοντας πληροφορίες στον Ο.Π.Α.Π. για την σύνθεση του κουπονιού και τη διαμόρφωση των αποδόσεων των αγώνων, του τυχερού παιχνιδιού "Πάμε Στοίχημα" που κατέχει στην κυριότητα του.

Έτσι οι Χαράλαμπος Κατσούλης (πριν ξεσπάσει το σκάνδαλο, συμμετείχε στις 30-5-10 στην εκπομπή "Δίκη Της Δευτέρας", κάνοντας καταγγελίες για στημένα παιχνίδια και μιλώντας για τον παράνομο στοιχηματισμό), Δαυίδ Αμανατίδης (διευθυντής του στοιχηματικού περιοδικού "Προβλέψεις" - Εσπρέσσο), Αντώνης Αντωνόπουλος (Β΄ αντιπρόεδρος Π.Σ.Α.Τ.), Γιάννης Γεωργάκης (αθλητικογράφος στο Βήμα), Δημήτριος Δοντάς (αθλητικογράφος στα Νέα), Δημήτρης Ευσταθίου (γενικός γραμματέας Π.Σ.Α.Τ. - επικεφαλής του αθλητικού τμήματος του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων), Μάκης Ιωαννίδης (Σαλονικιός ντόπιο πράμα - ρεπόρτερ Ηρακλή - εργαζόμενος σε Μέτροσπορτ/Μετρόπολις), Μανώλης Καραμολέγκος, Μιλτιάδης Παναγιωτόπουλος (διευθυντής της ΕΡΑ Σπορ - ραδιοφωνικός παραγωγός - αθλητικογράφος της Ωρα των Σπορ - είχε αναλάβει και το γραφείο τύπου των Παραολυμπιακών αγώνων) και Μάνος Σταραμόπουλος (από τον Ελεύθερο Τύπο - εργαζόμενος στην Ε.Ρ.Τ. - σχολιαστής αγώνων Τσάμπιονς Λιγκ στο κρατικό κανάλι - συνεργάζεται και με τον Sport FM), εργαζόντουσαν ως μυστικοσύμβουλοι, σε ρόλο ειδικών αναλυτών στοιχήματος, υποκαθιστώντας υπηρεσίες brokers, risk management.. στη Γενική Διεύθυνση Παιχνιδιών - Τομέας Διεύθυνσης Στοιχήματος, του ημικρατικού οργανισμού (το κράτος έχει το 34% των μετοχών) ΟΠΑΠ ΑΕ.

Με την στήριξη όπως γίνετε αντιληπτό του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αμειβομένων Αθλητικών Συντακτών (Π.Σ.Α.Τ.) και τις ευλογίες της Ένωσις Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (Ε.Σ.Η.Ε.Α.).

Στο φως της δημοσιότητας ήρθε μάλιστα ένα εσωτερικό υπόμνημα, του εργαζόμενου ως ειδικού συμβούλου Διεύθυνσης Στοιχήματος, Παύλου Γερακάρη, επίσης δημοσιογράφου, επιπρόσθετα προέδρου του Π.Σ.Α.Τ. και μέλος του δευτεροβάθμιου πειθαρχικού συμβουλίου της ΕΣΗΕΑ, με ημερομηνία 6 Ιουνίου, που ζητούσε, απευθυνόμενος προς τους ανωτέρους αρμόδιους (κάπου 20.000 ευρώ οι αποδοχές τους μηνιαίως), Γιώργο Ηλιόπουλο, προϊστάμενο Διεύθυνσης Στοιχήματος, Νίκο Παυλιά, γενικό διευθυντή Παιχνιδιών ΟΠΑΠ, Ιωάννη Σπανουδάκη, πρόεδρο διοικητικού συμβουλίου και διευθύνοντα σύμβουλο, καθώς και Γιώργο Καραλή (όχι πολύ καιρό πρωτύτερα είχε αρνηθεί την εμπλοκή δημοσιογράφων με τον Ο.Π.Α.Π.), ειδικό σύμβουλο διοίκησης, την ανανέωση των συμβάσεων μέχρι τις 15 Ιουλίου του 2012 των 10 συνεργαζόμενων δημοσιογράφων, την προσθήκη ακόμα 2, Αλεβίζο Γιάννη και Ναούμη Ανδρέα (ζει και εργάζεται στην Γερμανία), με μισθό 1500 ευρώ το μήνα μικτά και χαρακτηρίζοντας ως εξαιρετικές τις επιδόσεις άλλων 3 που συνεργάζονται με την ΟΠΑΠ ΑΕ.

Όπως επισήμανε ο Παύλος Γερακάρης, από τους εν λόγω δημοσιογράφους «...που συνεργάζονται με τη Διεύθυνση Στοιχήματος κατεβλήθη μεγάλη προσπάθεια τους τελευταίους μήνες για άμεση, διαρκή, εχέμυθη και αξιόπιστη ενημέρωση σχετικά με τα τεκταινόμενα στο χώρο του στοιχηματισμού και ειδικότερα από το ελληνικό -και διεθνές- αθλητικό περιβάλλον, φυσικά και το έντονο παρασκήνιο, ποδόσφαιρο και μπάσκετ», «κάτι που πιστεύω έχετε αξιολογήσει από την καθημερινή εσωτερική πληροφόρησή σας».

Τέσσερις ημέρες αργότερα, στις 10 Ιούνη, ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Στοιχήματος, Γιώργος Ηλιόπουλος και ο γενικός διευθυντής παιχνιδιών ΟΠΑΠ, Νίκος Παυλιάς, έχοντας αξιολογήσει προφανώς τις υπηρεσίες, υιοθετούν την εισήγηση και με υπηρεσιακό έγγραφο προς τον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου και διευθύνοντα σύμβουλο, Γιάννη Σπανουδάκη, ζητούν την υπογραφή των σχετικών συμβάσεων περιορισμένου χρόνου εργασίας.

Φυσικά δεν είναι μόνο αυτοί οι δημοσιογράφοι που δουλεύουν στον ΟΠΑΠ, καθώς υπάρχουν τουλάχιστον άλλοι τόσοι που παρέχουν τις υπηρεσίες τους για λογαριασμό άλλων τυχερών παιχνιδιών (ΠΡΟ-ΠΟ, Λόττο, Κίνο), ενώ μερικοί εργάζονται σε άλλα πόστα (μισθοδοσία, επικοινωνία...). Τις μεγαλύτερες απολαβές απολαμβάνουν αυτοί που φέρουν τον διακριτό τίτλο του ειδικού συμβούλου, με το μηνιάτικο να ξεπερνάει αρκετά τα 1500 ευρώ.

Για να είμαστε δίκαιοι βέβαια, η χρηματοδεξαμενή του οργανισμού, χορηγεί και πολλούς άλλους δημοσιογράφους, στα φανερά ή στα κρυφά, που δεν έχουν σχέση με το αθλητικό κατινάζ, αλλά το πολιτικό, το οικονομικό, κατόπιν εντολών πολιτικών, υπουργών και άλλων παραγόντων.

H σχέση των μέσων μαζικής ενημέρωσης με τις στοιχηματικές εταιρίες δεν εξαντλείται σε μερικούς δεκάδες πολυθεσίτες δημοσιογράφους, που ενώ δημοσιογραφούν και κατέχουν θεσμικά πόστα στο συνδικαλιστικό τους φορέα, ταυτόχρονα παρέχουν την γνώση και τις πληροφορίες τους στην υπηρεσία του ΟΠΑΠ, παρακάμπτοντας με αυτόν τον τρόπο την όποια δεοντολογία. Μιας δεοντολογίας, που έτσι και αλλιώς, στην πράξη είναι ουσιαστικά σαν να μην υπάρχει, οπότε και όλοι την λογίζονται και την προσπερνάνε ως τέτοια.

Τα αθλητικά μέσα μαζικής ενημέρωσης οφείλουν την ύπαρξη και επιβίωση τους κατά κύριο βαθμό στην διαφήμιση του ΟΠΑΠ, των ξένων στοιχηματικών εταιριών και τον προϊόντων τους. Η άνθηση του ελληνικού τύπου, με τις περίπου 20 αθλητικές εφημερίδες που βγαίνουν σε καθημερινή και εβδομαδιαία βάση, χωρίς να λογαριάζονται σ΄αυτές οι καθαρά στοιχηματικού περιεχομένου εφημερίδες και περιοδικά, τα παραπάνω από 10 αθλητικά ραδιόφωνα και οι περισσότερες από 20 αθλητικές ιστοσελίδες που λειτουργούν, χωρίς τα δεκάδες εκατομμύρια ευρώ που συρρέουν στα ταμεία τους, από την προώθηση των στοιχηματικών, τυχερών παιγνίων και του online betting, θα ήταν απλά «ιστορία». Πολλές εφημερίδες θα είχαν κλείσει. Τα ραδιόφωνα θα βρίσκονταν στα όρια τους, αντιμετωπίζοντας μεγαλύτερες οικονομικές δυσχέρειες και άλλοτε μικρές αθλητικές ιστοσελίδες, όπως η Gazzeta και η Contra, δεν θα έφταναν ποτέ να κατέχουν ένα μεγάλο μέρος της πίτας από την διαδικτυακή αθλητική ενημέρωση.

Έτσι ο Ο.Π.Α.Π. και οι ξένες στοιχηματικές εταιρίες (ο στοιχηματισμός στις εταιρίες αυτές είναι ακόμη στην Ελλάδα παράνομος -κατ΄επέκταση και η διαφήμιση του- αφού ο Οργανισμός Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου κατέχει το μονοπώλιο) σπονσοράροντας αθλητικά μέσα ενημέρωσης και δημοσιογράφους μοιράζουν το παιχνίδι, κλείνουν στόματα, εξαφανίζουν τα κακώς κείμενα από τα φώτα της δημοσιότητας, επιβάλλουν τις απαραίτητες ισορροπίες, ώστε άπαντες να μένουν ευχαριστημένοι.

Ο στοιχηματικός τζόγος από ένας εύκολος και γρήγορος τρόπος για να χάσεις χρήματα λανσάρεται ως ένας γρήγορος και εύκολος τρόπος για να κερδίσεις χρήματα, αν είσαι λίγο καλός και προσεκτικός παίκτης. Ο Ο.Π.Α.Π. από πηγή δημιουργίας προβλημάτων στους ανθρώπους γίνετε φορέας αθλητισμού και πολιτισμού που παράγει κοινωνικό έργο. Ο στοιχηματικός τζόγος είναι καλός, αν είναι νόμιμος, δηλαδή το κράτος κερδίζει χρήματα απ΄αυτόν και κακός, δηλαδή ο παράνομος, αν όχι. Αντίστροφα είναι καλός, δηλαδή ο παράνομος, επειδή προσφέρει μεγαλύτερες αποδόσεις και περισσότερες ευκαιρίες και κακός, δηλαδή ο νόμιμος, επειδή όχι. Αναλόγως από το πια παράταξη χρηματοδοτείται το εκάστοτε αθλητικό μέσο και δημοσιογράφος, το καλός ή κακός, παίρνει και διαφορετικές εκφάνσεις. Μόνο ο τζόγος παραμένει σταθερά εκ γενετής καλός.

Με το ξέσπασμα του σκανδάλου των στημένων αγώνων τα αθλητικά μέσα ενημέρωσης έτρεξαν να συνδράμουν και να δηλώσουν την συμπαράστασή τους στο έργο των διωκτικών αρχών, όπως συμβαίνει πάντα, ευχόμενα αυτή την φορά να υπάρχει ξερίζωμα του κακού. Οι καλοί φύλακες άγγελοι μας ήταν εκεί για μια ακόμη φορά, έτοιμοι να μας σώσουν και να παραδώσουν στην πυρά τους ενόχους. Αφού συναγωνίστηκαν στο ποιος πρώτος το λίθο βαλέτω στα άλλοτε αγαπημένα τους πρόσωπα, μας ενημέρωναν διαρκώς για τους εμπλεκόμενους προέδρους, παράγοντες, προπονητές, ποδοσφαιριστές, bookmakers, για το πως δρούσε το κύκλωμα και προσφέροντας μας δεκάδες γαργαλιστικούς διαλόγους που επιλεκτικά διέρρεαν παρανόμως από την δικογραφία. Αλλά ποιος νοιάζεται για την ηθική και την δεοντολογία του επαγγέλματος. Σημασία έχει να έχουμε υλικό σε μια δύσκολη από άποψη θεματολογίας καλοκαιρινή περίοδο.

Από τα ρεπορτάζ για το μόνο πράγμα που δεν ενημερωθήκαμε ποτέ είναι τα ονόματα των στοιχηματικών εταιριών που παίζονταν τα εν λόγω ποσά, παρά μόνο ακούγαμε για πονταρίσματα σε χώρες της Ευρώπης, της Ασίας, την Κύπρο, την Μαλαισία και άλλους εξωτικούς προορισμούς. Ο λόγος; Προφανής. Για να μην δυσφημιστούνε οι στοιχηματικές εταιρίες και χάσουν μερίδιο από την πελατεία τους. Κάποιες από τις οποίες θα ήταν ιδιαίτερα γνωστές και οικίες σε εμάς.

Ποια στάση όμως κρατούσαν τα μέσα αθλητικής ενημέρωσης στο ζήτημα των στημένων αγώνων πριν να αρχίσουν οι διώξεις. Ήταν το ίδιο στιβαρή, από μπετόν αρμέ, όπως και μετά. Επιτέλεσαν το δημοσιογραφικό καθήκον της έρευνας και ενημέρωσης μας όπως προστάζει το επάγγελμα σε ακέραιο βαθμό;

Μάλλον το αντίθετο, αφού νίπταν τας χείρας τους και βάδιζαν χέρι χέρι με τους υπόπτους -από τότε- που αργότερα αποκήρυξαν σε κλάσματα δευτερολέπτου. Λογικό βέβαια, αφού χέρι που σε ταΐζει δεν το δαγκώνεις και η δράση του κυκλώματος έθιγε την τιμή και την υπόληψη του ποδοσφαίρου, δυσφημούσε το στοιχηματικό προϊόν και τις εταιρίες, απ΄ όπου τρώνε το «ψωμάκι» τους. Γι΄αυτό το θέμα θα έπρεπε να μείνει όσο γινόταν στην αφάνεια.

Έτσι οι όποιες αποκαλύψεις για την παράγκα του ποδοσφαίρου ήρθαν στο φως από μια μη αθλητική εκπομπή, την Ζougla. Οι αποκαλύψεις για το σκάνδαλο Χόιτσερ - Σάπινα και την διασύνδεση του με τον αγώνα Πανιωνίου - Δυναμό Τιφλίδας από μια μη αθλητική εκπομπή, το Focus. Η πρώτη συνέντευξη το 2006, του Πίτερ Λιμάχερ επικεφαλή του πειθαρχικού τμήματος της Ουέφα, για τα ύποπτα ματς, έγινε σε μια άλλη μη αθλητική εκπομπή, της Έρευνας. Για να υπάρξει συνέχεια το 2009 από μια μη αθλητική εφημερίδα, την Καθημερινή.. Ο αθλητικός τύπος ελάχιστα ασχολήθηκε, πόσο δε σοβαρά, με αυτά που τον αφορούσαν άμεσα.

Το στήσιμο αγώνων για στοιχηματισμό υπήρχε, υπάρχει και θα συνεχίζει να βασιλεύει. Κάτι που το αποδεικνύουν τα απανωτά κρούσματα σε όλον τον κόσμο, όσες «εκκαθαρίσεις» και να έχουν γίνει.. Γιατί δεν αποτελεί παρά σύμπτωμα και συνέπεια της σύνδεσης του ποδοσφαίρου με τον τζόγο. Της πραγματικής ρίζας του προβλήματος.

Για κλείσιμο το τελευταίο διαφημιστικό σποτάκι του Ο.Π.Α.Π. που είναι ίσως το καλύτερο απ΄ όσα έχω δει μέχρι σήμερα.